حیدر ولی زاده ؛ وقتی از امام علی علیه السلام، اندیشه و تفکرات و عملکردش در دوران قبل و حین حکومت (خلافت) صحبت میکنیم، گویا در مورد کسی و شخصیتی حرف میزنیم که نه متعلق به ۱۴۰۰ سال قبل بلکه تعلق به عصر حاضر دارد و حتی در مواردی نکاتی در اندیشه و عمل حضرت مییابیم که وی را نه تنها بسیار جلوتر از زمانه خویش بلکه فراتر از زمانه بعد خود و امروز نیز میبینیم.
از بسیاری از ویژگیهای ها ممتاز و برجسته علی علیه السلام که بگذریم در مورد موضوع “عدالت” در اندیشه و عمل ایشان باید تامل بیشتری داشته باشیم همان کلیدواژهای که شاید بتوان گفت راز ماندگاری و راز جاودانگی حضرت در آن نهفته است.
“عدالت” از اصول دین مبین اسلام است، آن اصل مهم و اساسی که بدون وجود آن کارها سرانجام شایسته به خود نمیگیرد و امور از مسیر خارج میشود حتی بدون آن و یا با تردید در آن معاد و قیامتی نیز قابل تصور نخواهد بود.
علی علیه السلام به مانند بسیاری از متفکران و حاکمان تنها شعار دهنده و مطرح کننده مفهوم “عدالت” و یا بیان کننده جملات زیبا در مورد آن نبود بلکه “عدالت” تمام و کمال در فکر، گفتار و رفتار ایشان تجلی یافته بود که شواهد تاریخی مهر تایید خدشه ناپذیری بر این ادعای ما میزند که اگر کالبدی انسانی را برای عدالت بتوان تصور نمود هیچ شخصیتی شایستهتر از امیرمومنان نخواهد بود.
تاریخ قبل و بعد از علی علیه السلام تا به امروز را اگر مرور کنیم متوجه میشویم که همواره “عدالت” مهمترین حلقه گمشده جوامع انسانی بوده است و هیچوقت به مانند دوره کوتاه حکومت امام علی علیه السلام به صورت کامل تحقق و بروز و ظهور نیافته است.
از دوره حکومتهای مطلقه و استبدای که بگذریم جوامع انسانی در عصر مدرنیته و پسامدرنیته با وجود تمامی دستاوردهایی که در زمینه دمکراسی و حاکمیت مردم داشته اند در زمینه تحقق “عدالت” حتی به صورت ناقص نیز دستاورد قابل اعتنایی نداشته اند و اگر عدالتی هم بوده گزینشی بوده است که شاید نمود آن را امروز بتوان در تقسیم بندی انسانها به درجه یک و دو در داخل این جوامع و انسان غربی و غیر غربی در نگاه بین المللی آنها دانست.
به همین دلیل راه و رسم و روش عادلانه علی علیهالسلام تا زمانی که جوامع انسانی برپاست کهنه و دمده نمیشود چه بسا هر روز نیاز بیشتری به آن احساس میگردد.
بر این اساس نیز انتظار برای منجی در ادیان برای تحقق عدالت و نجات مظلومان از دست ظالمان را میتوان تاییدی برای نیاز مبرم جامعه بشری برای شخصیتی از جنس علی علیهالسلام و عدالت او در آینده بشریت دانست.
انتهای پیام/