حیدر ولی زاده؛ یکی از مهمترین عواملی که سرانجام موجب میشود؛ انتقادها، مخالفتها و اعتراضات به آشوب و خشونت کشیده شود بدون تردید، پروژه یکدستسازی یا انتگرالیسم سیاسی است. یکدستسازی سیاسی همواره در طول تاریخ وجود داشته است و محدود به یک سرزمین و یا دوره خاص نیست؛ اما نتیجه آن تقریباً در هر سرزمین و زمانهای مشابه است.
یکدستسازی بهصورت ساده یعنی تلاشها از سوی گروههایی برای یکدست و یکصدا شدن یک نهاد، سازمان، حکومت، جامعه و… است، این تلاشها در ابتدا میتواند با گفتگو و توافق باشد و درصورتیکه تحقق نیابد ممکن است بهاجبار و حتی حذف مخالفین و صداهای متقابل نیز تبدیل شود.
برای یکدستسازی میتوان مثالهای زیادی آورد از جمله آن میتوان در سطح کلان و خرد به حاکمیت همصدا، رسانههای همسو، دانشگاه تکصدا، اقتصاد تحت سیطره افراد خاص، جامعه با ویژگیهای مشابه، سیاست های تک قومیتی، تک فرهنگی و… اشاره داشت.
تمامی این مثال ها و سایر مواردی که قابل ذکر است با ابزارهای مختلف قابل تحقق است، اما سوال مهم این است که آیا این یکدست سازی نفعی برای یک گروه، جامعه و یا حاکمیت هم دارد یا خیر؟
این طور میتوان گفت که شاید در کوتاهمدت یک عده از سیاست یکدستسازی منتفع شوند؛ ولی در میانمدت و بلندمدت صداهایی که خاموش شده و یا به حاشیه رفتهاند، برای دیدهشدن و فرار از تحقیرها به میدان خواهند آمد و ازآنجاییکه هیچ کانالی برای شنیدن صدای آنها وجود ندارد و از پیش در نظر گرفته نشده است دست به خشونت و آشوب خواهند زد که فرجام آن میتواند هرجومرج طولانیمدت و در نهایت فروپاشی یک سیستم باشد.
بدین ترتیب میتوان اعتراضات سال گذشته در ایران را نیز در همین راستا ارزیابی کرد در سال گذشته عموماً کسانی دست به اعتراض و خشونت زدند که صدای خود را در این سالها نتوانستند به گوش کسی برسانند و خواسته خود را طرح کنند، یا اگر طرح کردند با قوه قهریه و بیتوجهی روبرو شدند و برایناساس دست به واکنش در برابر سیاست یکدستسازی زدند در این میان نیز در دسترس ترین ابزار را اعتراض خارج ازچارچوبها دانستند.
در شرایطی که امروز موجهایی از یکدستسازی در سطوح مختلف دیده میشود بر حاکمیت است که از حذف غیرها پرهیز کند و نه یک طیف خاص بلکه دیگران را نیز به رسمیت بشناسد. حاکمیت موافق، دانشگاه یکدست، رسانههای یکصدا و جامعه یکرنگ در نهایت دچار انحطاط و عقبگرد خواهد شد و بر اساس تجربههای تاریخی سرانجام خوبی به دنبال نخواهد داشت.